ວິທີການ ວວບັກເຄນ ຂອງໂຄງການຄວບຄຸມປະຊາກອນຍຸງໂລກ WMP
ໂຄງການເຮົາໄດ້ນຳໃຊ້ ວິທີການ ວວບັກເຄນ (Wolbachia) ຊື່ງຕັ້ງຊື່ຕາມເຊື້ອຈຸລິນຊີ ນວບັກເຄນ. ນວບັກເຄນ ເປັນເຊື້ອຈຸລິນຊີດີ ພົບເຫັນຢູ່ນຳທຳມະຊາດ. 50-60% ຂອງແມງໄມ້ຊະນິດຕ່າງໆມີເຊື້ອຈຸລິນຊີ ນວບັກເຄນ ຢູ່ໃນຕົວ. ອີງຕາມການຄົ້ນຄວ້າວິໄຈ ແລະ ຜົນການທົດລອງຂອງໂຄງການຄວບຄຸມປະຊາກອນຍຸງໂລກ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ ເຊື້ອຈຸລິນຊີ ນວບັກເຄນ ສາມາດຢັບຢັ້ງ ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນຄວາມສາມາດຂອງຍຸງໃນການສົ່ງເຊື້ອໄວຣັສ ໄຂ້ຍຸງລາຍ, ໄຂ້ຊີກ້າ, ໄຂ້ຊີກຸນກຸນຢາ ແລະ ໄຂ້ຕົວເຫຼືອງ ໄປຫາຄົນໄດ້.
ການເພີ່ມຂຶ້ນຂອງຈຳນວນປະຊາກອນຍຸງລາຍບ້ານທີ່ຖືເຊື້ອ ນວບັກເຄນ ນອກຈາກຈະຊ່ວຍຢັບຢັ້ງການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດທີ່ມີຍຸງເປັນພາຫະນຳເຊື້ອແລ້ວ ມັນຍັງເປັນວີທີການທີ່ປອດໄພ ຕໍ່ຄົນ, ສັດ, ສິ່ງແວດລ້ອມ ມີຄວາມຍືນຍົງ ແລະ ໄດ້ຜົນໄລນະນນນ ໃນການຊ່ວຍໃຫ້ຊຸມຊົນຫຼຸດຜ່ອນຈາກການເຈັບປ່ວຍດ້ວຍພະຍາດມີທີ່ຍຸງລາຍເປັນພາຫະນຳເຊື້ອ. ມີຫຼັກຖານອ້າງອີງວ່າ ຂົງເຂດພື້ນທີ່ທີ່ມີຄວາມໜາແໜ້ນສູງຂອງປະຊາກອນຍຸງທີ່ມີເຊື້ອ ນວບັກເຄນ ຂົງເຂດນັ້ນບໍ່ມີການແຜ່ລະບາດຂອງພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ. ພວກເຮົາຕ້ອງຂອບໃຈ ເຊື້ອຈຸລິນຊີນ້ອຍໆ ທີ່ເອີ້ນວ່າ ນວບັກເຄນ, ດ້ວຍການຮ່ວມແຮງຮ່ວມໃຈກັນພວກເຮົາສາມາດເຮັດສີ່ງທີ່ບໍ່ໜ້າເຊື່ອໄດ້.
ນັບຕັ້ງແຕ່ປີ 2011, ພວກເຮົາໄດ້ດໍາເນີນການທົດລອງ ວິທີການ ວັກເຄນ ຢູ່ພາກສະໜາມ ໃນຫຼາຍພາກພື້ນຂອງໂລກ.
ຜົນໄດ້ຮັບຈາກການຕິດຕາມໃນໄລຍະຍາວສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ນວບັກເຄﻧ ມີຄວາມຍືນຍົງດ້ວຍຕົວມັນເອງໄດ້ໃນລະ ດັບສູງ ໂດຍສະເພາະໃນເຂດພື້ນທີ່ທີ່ໂຄງການຄວບຄຸມປະຊາກອນຍຸງໂລກ ໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂຄງການເປັນສ່ວນໃຫຍ່, ໃນບາງພື້ນທີ່ຂອງໂຄງການ ນວບັກເຄນ ແມ່ນມີຄວາມຍືນຍົງນານເຖິງແປດປີຫຼັງຈາກປ່ອຍຍຸງ. ໃນເຂດພື້ນທີ່ມີຍຸງລາຍຖືເຊື້ອ ນວບັກເຄນ ໃນອັດຕາສູງ, ພວກເຮົາບໍ່ໄດ້ພົບເຫັນການລະບາດຂອງພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ.
ຜົນໄດ້ຮັບ
ຫຼັກຖານພິສູດຂອງພວກເຮົາ
ພວກເຮົາໄດ້ມີຫຼັກຖານພິສູດກ່ຽວກັບປະສິດທິພາບ ແລະ ຄວາມປອດໄພ ຂອງວິທີການ ໂວບັກເຄຍ ເຊີ່ງໄດ້ປະຕິບັດໂຄງການຢູ່ໃນ 12 ປະເທດ ໃນນັ້ນລວມມີ ສປປ ລາວ ນຳເຊີ່ງເປັນປະເທດທີ່ຫາກໍ່ລິເລີ່ມປະຕິບັດໂຄງການດັ່ງກ່າວ.
ມາຮອດໄລຍະເດືອນມິຖຸນາ ຂອງປີ 2021, ໂຄງການຂອງພວກເຮົາໄດ້ປ່ອຍຍຸງຖືເຊື້ອ ໂວບັກເຄຍ ຢູ່ຫຼາຍພື້ນທີ່ ທີ່ມີຈຳນວນປະຊາກອນໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດທັງໝົດຫຼາຍກວ່າ 7.7 ລ້ນຄົນ. ໃນເຂດພື້ນທີ່ມີຄວາມຍືນຍົງຂອງເຊື້ອຈຸລິນຊີ ລ້ານບັກເຄນ ໃນລະດັບສູງ, ອັດຕາການເກີດ ພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ ແມ່ນມີທ່າອ່ຽງຫຼຸດລົງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ.
ຜົນໄດ້ຮັບຂອງການປະຕິບັດວິທີການ ນວບັກເຄﻧ ໃນເຂດໂຄງການຂອງພວກເຮົາສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າອັດຕາການຕິດເຊື້ອໄຂ້ຍຸງລາຍໃນສະຖານທີ່ປ່ອຍຍຸງລາຍມີເຊື້ອ ນວບັກເຄﻧ ແມ່ນມີໜ້ອຍກວ່າພື້ນທີ່ທີ່ບໍ່ໄດ້ປ່ອຍຍຸງດັ່ງກ່າວ.
ການທົດລອງມາດຕະຖານຄຳ ຄັ້ງຫຼ້າສຸດຂອງພວກເຮົາຢູ່ເມືອງ ນຢກຢາກາຕາ Yogyakarta ປະເທດ ອິນໂດເນເຊຍ ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າອັດຕາການເກີດພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍໄດ້ຫຼຸດລົງ 77%. ອັດຕາການເຂົ້າໂຮງໝໍເພື່ອປີ່ນປົວພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍໃນເຂດພື້້ນທີ່ປ່ອຍຍຸງຖືເຊື້ອ ນວບັກເຄນ ຫຼຸດລົງ 86% ຖ້າທຽບໃສ່ກັບເຂດພື້ນທີ່ບໍ່ໄດ້ປ່ອຍຍຸງ.
ການເຫັນດີເຫັນພ້ອມ/ຍິນຍອມຂອງຊຸມຊົນ
ພວກເຮົາປະຕິບັດໂຄງການຢູ່ຫຼາຍປະເທດໃນທົ່ວໂລກ ເພື່ອຊ່ວຍຫຼຸດຜ່ອນ ອັດຕາການເກີດພະຍາດທີ່ແມ່ນຍຸງເປັນພາຫະນຳເຊື້ອ ແລະ ຍັງເປັນໄພຄຸກຄາມ.
ໂຄງການຄວບຄຸມປະຊາກອນຍຸງໂລກ ເຮັດໄດ້ວຽກຢ່າງໃກ້ຊິດກັບຊຸມຊົນ, ອໍານາດການປົກຄອງທ້ອງຖີ່ນ ແລະ ຂະແໜງການສາທາລະນະສຸກທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ. ຂົງເຂດພື້ນທີ່ໃດມີແຜນການທີ່ຈະປ່ອຍຍຸງທີ່ຖືເຊື້ອ ນວບັກເຄﻧ ຕ້ອງໄດ້ຜ່ານຂະບວນການເຮັດສຳຫຼວດປະເມີນຄຳຄິດເຫັນຂອງປະຊາຊົນທີ່ອາໄສຢູ່ໃນຂົງເຂດພື້ນທີ່ໂຄງການກ່ອນປ່ອຍຍຸງທີ່ມີເຊື້ອຈຸລິນຊີ ນວບັກເຄﻧ.
